نوار نقاله یا کانوایر، یک دستگاه متشکل از یک صفحه متحرک است که برای انتقال و جابجایی مواد و محصولات در معادن و کارخانجات فرآوری مواد معدنی و صنایع مختلف، از جمله صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، تایرسازی و سایر صنایع، بهره می‌برد. نوار نقاله باعث افزایش سرعت و سهولت انتقال مواد می‌شود و در سیستم‌های نقل و انتقال مواد اهمیت زیادی دارد.
شرکت تلاش مجموعه‌ای جامع از انواع کانوایرها را ارائه می‌دهد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- نوار نقاله تسمه‌ای (بلت کانوایر)
- نوار نقاله زنجیری (چین کانوایر)
- نوار نقاله رولیکی (رولر کانوایر)
- نوار نقاله حلزونی (اسکرو کانوایر)
مشخصات فنی کانوایر
کانوایرها با توجه به نیازهای مختلف پروژه‌ها و صنایع گوناگون، در ابعاد و اندازه‌های متنوعی تولید و عرضه می‌شوند. طول کانوایرها در رنج 1 تا 2000 متر و عرض آنها در محدوده 40 تا 250 سانتیمتر متغیر است. ظرفیت انتقال نیز در انواع مختلف نوار نقاله‌ها متفاوت بوده و از 500 تا 5000 مترمکعب در ساعت نیز ممکن است. با بهره‌گیری از کانوایرها، می‌توان انواع مواد خام، مواد معدنی، محصولات، و سایر موارد را به شکل فله‌ای یا بسته‌بندی شده، در مسیرهای افقی و شیب‌دار منتقل کرد.
انواع کانوایر
نوار نقاله تسمه‌ای یا بلت کانوایر
نوار نقاله تسمه‌ای یا بلت کانوایر، برای انتقال و جابجایی مواد فله و همچنین مواد بسته‌بندی شده به کار می‌رود. این نوع کانوایر به عنوان یک ابزار جهت جداسازی یا سورتینگ مواد نیز استفاده می‌شود.
نوار نقاله زنجیری یا چین کانوایر
نوار نقاله زنجیری یا چین کانوایر، با توجه به ساختار زنجیرهای متحرک آن، انعطاف پذیرتر است و برای انتقال مواد در مسافت‌های طولانی کاربرد دارد. به عنوان مثال، این کانوایر می‌تواند برای انتقال مواد معدنی از محل استخراج تا کارخانه فرآوری مورد استفاده قرار گیرد.
نوار نقاله رولیکی یا رولر کانوایر
نوار نقاله رولیکی یا رولر کانوایر، دارای صفحه متحرک متشکل از غلتک‌هایی است که برای جابجایی اجسام حجیم و سنگین با کف صاف، در مسافت‌های کوتاه استفاده می‌شود. این نوع کانوایر، با استفاده از نیروی گرانش، اجسام را به صورت دستی و بدون نیاز به موتور محرکه منتقل می‌کند.
انواع کانوایر یا نوار نقاله بر اساس کاربرد
نوار نقاله بارگیری
نوار نقاله بارگیری به منظور افزایش سرعت و راندمان در عملیات بارگیری، به ویژه در صنایع مانند تولید سیمان، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع کانوایر در بارگیری محصولات به کامیون‌ها یا حمل و نقل خاک حفاری شده در معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوار نقاله دستچین
نوار نقاله دستچین برای بررسی و جداسازی ناخالصی و سنگ ریزه از محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربرد اصلی این نوع کانوایرها در کارخانه‌های حبوبات و میوه‌جات می‌باشد.
نوارنقاله چرخشی
نوار نقاله چرخشی یا اسپیرال، نوعی دیگر از نوار نقاله است که قابلیت چرخش و قرارگیری به صورت منحنی و مارپیچ را دارد. این کانوایر در صنایع با حجم کار بالا و نیاز به نقاله‌های بیشتر استفاده می‌شود تا فضا را بهینه کند.
نوار نقاله شیب دار
نوار نقاله شیب‌دار، نوعی از نوار نقاله بارگیری است که برای جابجایی و انتقال مواد در مسیر شیب‌دار یا بین دو طبقه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نوار نقاله ثقلی
نوار نقاله یا کانوایر ثقلی، مواد را به وسیله نیروی گرانش منتقل می‌کند. این کانوایر با ایجاد شیب، مواد و محصولات را روی رولیک‌های نقاله حرکت می‌دهد.
نوار نقاله مغناطیسی
نوار نقاله مغناطیسی برای انتقال مواد و محصولات فلزی و همچنین جداسازی مواد مغناطیسی از دیگر مواد استفاده می‌شود.
نوار نقاله ناودانی
نوار نقاله ناودانی از پروفیل‌های ناودانی ساخته شده است و اکثراً به صورت شیب‌دار است که می‌تواند در سیستم‌های مختلف از جمله معادن، حجم بالایی از مواد و کالاها را منتقل کند.
نوار نقاله سطلی یا پیاله‌ای
نوار نقاله سطلی یا باکت کانوایر از تعدادی سطل تشکیل شده است و برای انتقال مواد فله و پودری مانند شن و ماسه، سیمان، حبوبات و غیره کاربرد دارد. این نوع نقاله‌ها در انبارها، عملیات بارگیری و تخلیه کشتی، صنایع چوب، ریخته‌گری، بازیافت و معادن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع نوارنقاله‌ها از نظر نیروی محرکه
نوار نقاله برقی
کانوایرهای برقی برای راه‌اندازی به نیروی الکتریکی نیاز دارند و از موتورهای الکتریکی برای حرکت دادن نوارنقاله استفاده می‌کنند.
نوار نقاله گرانشی
کانوایر گرانشی نوعی از کانوایرهای رولیکی است که با استفاده از نیروی گرانش و وزن مواد، آنها را جابجا می‌کند و از هیچ گونه موتور الکتریکی برای راه‌اندازی آن استفاده نمی‌شود. به این صورت که به صورت شیب‌دار قرار گرفته و مواد روی آن سر می‌خورند. همچنین در مسیرهای افقی، امکان جابجایی مواد به کمک نیروی انسانی و هل‌دهی آنها روی نوارنقاله ممکن است. نوارنقاله ثقلی از جمله این نوع نوارنقاله‌هاست.
اجزای کانوایر یا نوار نقاله
کانوایرها از پنج بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
- شاسی یا بدنه
تمام اجزا و قطعات نوار نقاله روی شاسی یا بدنه آن قرار دارند. شاسی کانوایر در سه مدل لوله‌ای، پروفیلی، و ناودانی با سه کارایی متفاوت ساخته می‌شوند.
شاسی لوله‌ای:
جهت انتقال مواد معدنی حفاری شده مانند شن و ماسه، زغال‌سنگ، سرب و روی، سنگ‌آهن و غیره کاربرد دارد. از شاسی لوله‌ای به دلیل استحکام بالای آن در نوار نقاله‌های کارخانه‌های تولید بتن یا بچینگ پلانت نیز استفاده می‌شود.
شاسی پروفیلی:
به دلیل وزن سبک، اکثراً در نوار نقاله‌های سیار کاربرد دارد. از این نوع شاسی برای انتقال مواد پودری و دانه‌ای، به خصوص در خطوط تولید و مونتاژ کارخانه‌ها استفاده می‌شود.
شاسی ناودانی:
علاوه بر سبکی، دارای استحکام بسیار بالاست و برای انتقال مواد در فواصل دور می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
- تسمه یا نوار
تسمه یا نوار، قسمت متحرک دستگاه کانوایر است که با حرکت خود باعث جابجایی مواد شده و در تماس مستقیم با آنها می‌باشد. انواع مختلف تسمه نقاله بر اساس کاربردهای مختلف تولید می‌شوند.
- غلتک و رولیک نوار نقاله
انواع مختلف غلتک یا رولیک‌ها، جهت حرکت دادن و تنظیم حرکت تسمه نقاله و همچنین کاهش اصطکاک قطعات در کانوایرها به کار می‌روند.
- موتور گیربکس
الکتروموتور نیروی مورد نیاز برای حرکت تسمه نقاله را از طریق درام یا غلتک محرک به تسمه منتقل می‌کند. معمولاً از موتور گیربکس در نوار نقاله‌ها استفاده می‌شود.
- سیستم کنترلی
این سیستم مسئول کنترل سرعت و جهت حرکت نوار نقاله است و بر اساس نیازهای خاص هر سیستم تنظیم می‌شود. توجه: بسته به نیازهای مختلف صنایع، اجزای کانوایر ممکن است با توجه به شرایط خاص و تکنولوژی مورد استفاده، تغییراتی در طراحی و اجزا داشته باشند.
